Język Azariański

Konstrukcje zdań:

Konstrukcje są jak najbardziej dowolne, nie istnieje żaden podział składniowy, nakazujący umieszczać orzeczenie lub podmiot w określonych miejscach.

Czasy:

Jest to banalnie prosta zasada. Aby wyrazić, czy czasownik, opisuje teraźniejszość, przyszłość, czy przeszłość, należy wstawić odpowiedni przedrostek... Ot i trud cały.

Przykład:

Czasownik „Par” – „Móc”

(czas przyszły) Dipar – będzie mógł\mogła\mogło\mogli\itd.

(czas teraźniejszy) Enpar – może

(czas przeszły) Dapar - mógł

Di - przyszłość

En – teraźniejszość

Da – przeszłość

***

Ro – tak

Kar – nie

***

Ran – Ja

Fan – Ty

Dan – On/Ona/Ono

Rau – My

Fau – Wy

Dau – Oni/One

***

Pytania:

De – co

Deo – czy

Deri – gdzie

Dera – jak

Dert – kto

Dero – kiedy

Dere – dlaczego

Derm - ile

***

Vo - a

Bal – i

A – z

Ur – w

Ir - na

Nar - od

Nat - do

Ak – za

Ark - przed

Wol - obok

Iro - pod

Ire - nad

Wal – pomiędzy

Num – ku(czemuś/komuś)

Quad - by

Regi - lewo

Ragi - prawo

Roden - przód

Rudur - tył

Raban - góra

Rebar - dół

zaimek dzierżawczy:

Mo + osoba

***

C. Modalne:

Fer - być

Moj - mieć

Lugiur - chcieć

Kundir- woleć

Par - móc

Sugur - potrafić

***

Czasowniki:

Kopox - bać się

Wenex - bawić

Tentea - biec/wbiegać/spieszyć się

K’massir – brać

Durris - brzmieć

Montex - budować

Detesir - burzyć/rozbić

Hagl’lea - być dłużnym

K’motsir - chwalić

Tararea – ciągnąć

Sivre - cień

Nadan - cisnąć/napierać

Nox - czynić/robić

K’madniur - ćwiczyć

Des’pote - dawać/ofiarować

K’noher - dążyć/starać się

Gaban - dbać

Guddenox - dodać/zadawać/dokładać

Uhan - dotknąć

Helmk’tianar – dowozić

Firmux - dzielić

Tunox - gnieść

Relox – gromadzić

Galdur - grzmieć

Werrenum - iść

Damnat - karać

Damnex - karcić

Sum’khenex – kłaść / stawiać / rozkładać

Lianu - kochać

Tamur – kopać

Galsum - kosztować

Wospax - krzyczeć/wołać

T’nax - kuć

Gehn’klai -latać

Tiur - liczyć/wyliczyć

Holtex - mieszkać

Saiek’natax – mówić

Konetex - musieć

Mikkapoax - mylić się

Padorin’tmarax - myśleć

Tedeniau - napominać

Nawnaman - nazywać

Tr’kar – nieść

Sunnex - łapać/pojmać

Waramox - oblegać/zdobywać

Zinafirex- obserwować

Fulutuni - opiekować się

Tefelnur - oddać/przywrócić/odnawiać

Rizzenax - oddawać się/poświęcać

Balmotea - odesłać/uwolnić/tracić

Topunox - odpychać/bronić

Uniwum - odwracać/kierować

Intenu - odzyskać

Fortes - opasać/otaczać

Winsenam - opłakiwać

Nubiris - opowiadać

Sem’pria - opuszczać/zostawiać

Glainax - orać

Nadirhana - ozdabiać

Guadotox - oznaczać

Sat’inox – padać

Woxis - palić

Saworum - patrzeć

Tetemus - pędzić

Magnis - podawać

Domdox - podjąć się czegoś/wziąć na siebie

Sittamax - podobać się

Sawaris - pokazywać

Klaistis - pomniejszać

Furtenis - poprawiać

Sajwum - poruszać/zmieniać/zwijać

Numdumiax - potrzebować

Utramanis – powstrzymywać

Karnox - pozbawiać

Primerus - pracować

Hamanis - pragnąć/pożądać

Namamox - przyjmować/podejmować

Halox - przyjść/przybyć

Destewus - pustoszyć

Vernatis – pytać

Detis - rozlewać

Famtatis - rozprawiać

Lindum - rozstawić/rozmieszczać

Kajaru - roztapiać/zmiękczać

Bottis - rzucać/posyłać

Jork’manox – słyszeć

Rex’ode - spadać

Wistiwus - spieszyć się

Augedatis - spostrzegać/dostrzegać

Nemendis - sprzedawać

Zajk’nax - sprzyjać

Radum - stanąć

Wiwiktus - starać się

Destapris – szkodzić

Sormax – świecić

Logris - trwać

Patoru - trzymać

Miak’manx - twierdzić

Nanparu - uciekać

Prok’uratis - uczyć

Sikra - ujść/podskoczyć

Satum – ukazywać

Kamatis - umierać

Lenetis - unikać/obchodzić

Gawt’marox - upominać/przestrzegać

Glagaru - uprawiać

Kotoram - uświetniać

Bretnanok - uwalniać

Kandox - walczyć

Sararum - wątpić

Atomat - wchodzić

Konk’ordum - wiązać/łączyć

Kaaru - widzieć

Benetis - witać

Chaoktis - wkraczać/wchodzić

Dumonox - wołać

Urtomat - wstępować

Urtomatox - wtargnąć

Desthanax - wymazać/niszczyć

Tepiaru - wystraszyć/kazać

Rudmomat - zabierać/uprowadzać

Irnum - zabijać

Jottoram - zajmować

Nedir - zatrzymywać

zauważyć

Karmux - zazdrościć

Gapparu - zbierać, czytać

Zaufarax - zbliżać się

Zaufaram - zbliżyć/przyjść

Potendum - zjawiać się/sprzyjać

Gakanis - znajdować

Wokandax - zostać

Lepasur - zwiedzać

Gehenox - zwyciężać

Passorus - żeglować

Tauapotom - żywić/podsycać

***

Rzeczowniki (i reszta najczęściej używanych słów):

*(Liczba mnoga tworzona przez dodanie „n”, w przypadku, gdy rzeczownik kończy się na „e”, lub „en”, w przypadku, gdy rzeczownik ma inną końcówkę.)

**(Stopniowanie: stopień wyższy, tworzy się poprzez dodanie do odpowiedniego słowa, przedrostka „mune”, a stopień najwyższy, przez dodanie przedrostka „exe”)

Tamis – dzień

Ditamis – dzień jutrzejszy/jutro

Datamis – dzień wczorajszy/wczoraj

Tolus – noc

Dux - albo

Dex - ale

Noka - ani

Bajme – artysta

Rede - armia

Girt – bardzo

Utrume - bartk

Kaho - bez

Duratur - bezpieczny

Heim - biały

Loso – biedny

Koras - bitwa/bój

Zire - bliski

Hox - bo

Tawie - bogactwo

Ordome - bóg

Oramie - bogini

Mate - ból

Wode – brat

Dakane – broń

Polond - bród

Treme - budynek

Galde - burza

Komane - byk

Rewie – cecha

Sakton - cel

Sarm - chętny

Gene – chłopiec

Sage - chór

Kote – chwała

Kotebam – chwalebnie

Somesone - chwila

Korpe - ciało

Jome - ciężar

Kolie - córka

Sarau - czas

Huktu - często

Tomane - człowiek

Wajar - dalej

Wamat - daleki

Hosat - długi

Amone - dobro

Holte - dom

Exente - doświadczenie

Exeriat - doświadczony

Wiwie – droga

Serte - duch

Kolpar - duży

Jame - dziecko

Sugpane - dzieło

Niane - dziewczyna

Tarok - dziki/okrutny

Kikesnre – dziura / szczelina

Egentu - dziwny

Damat - gdy/ponieważ

Kadne - głos

Kolupe - głowa

Ohrer - głupi

Demi – gniew

Pagan - godny

Zate - godzina

Holtune - gościna

Holotre - gość

Dage - góra

Libretie - granica

Umie - grota/jaskinia/jama

Xertie - gwiazda

Nawe/Nawis - imię/nazwisko

Dipre - inny

Ludlun – jasny

Kimsat - jaki

Ago - jednak

Protene - jeniec

Girom - jeszcze

Atan - jeśli/jeżeli/o ile

Korikome - język

Toredite - kara

Magame - karta

Ungio - kiedyś

Potare - kolumna

Kemise - koń

Kawotum - korzyść/nagroda

Remi - krew

Dokrator - król

Dokratir - królowa

Ushant - krótki

Wahe - kruk

Tadem - krzyk

Beie – książka

Josim - który

Rota - legion

Nordese - len/sznur

Komtian - lichy/tani

Numbus - liczne

Myklen - list

Ohe - liść

Kamtie - litera

Grunarum - los

Mozare - lud/społeczeństwo/naród

Tomandum – ludzki

Sarimge - łańcuch

Figren - łagodny/łagodnie

Tesen - łatwy

Zamatie - łup/zdobycz

Dat - łza

Nalpar - mały

Nilie – matka

Dalime - martwy

Omnarum – mądry

Wopan - mąż/mężczyzna

Wirte – męstwo

Telde - miasto

Tylane - miejsce

Holtomote - mieszkaniec

Luna - miłość

Lundem - miły

Selome - miód

Wigi - młodość

Wigitane - młodzieniec

Eme - morze

Saie - mowa/przedmowa

Saiate - mówca

Hakamor - mur

Padorine – myśl/zdanie

Ajtame - nagana

Humetue - namiot/chata

Natta - następnie/potem/po

Rauan - nasz

Lutaban - natychmiast/teraz

Teudeke - nauczyciel

Teume - nauka

Karduratur - niebezpieczeństwo

Kumune - niebo/klimat

Rahan – niechaj/niech

Dararaske - nienawiść

Karinkerte - niepewny

Kartime - nieprzyjaciel

Hotolites - nieprzyjacielski/wrogi

Karsentre - niespodziewany

Karhoban – nieszczęście/nieszczęśliwy

Karpagan - nieuczciwy/niegodny

Karineriat - niewiarygodny

Femetie - niewolnica/służąca

Hudete - niewolnik/służący

Karigen – nieznany

Palus - niski

Tienue – obcy

Gimwunte - obowiązek

Nastrome - obóz

Nastrot - obwarowany

Whure - obyczaj/postępowanie

Nire - obywatel

Nawre – oczy

Haka - ogień

Ure - ogon

Takam - ogromny

Znadre - ogród

Dowe - ojciec

Hantiraja - ojczyzna

Neheret - okręt

Teke - opowiadanie

Noria - ostry

Nadiraj - ozdobny/ozdobiony

Pagadre - pamięć

Done - pan

Demia - pani

Zareene - państwo

Soure - patrycjusz

Kombrado - pewien

Kompret - pewny

Kanande – pieniądze

Ingume - pielgrzym

Naswi - pierwszy/najpierw

Kane - pies

Bellendi - piękna

Suntan - pilny

Satnoie - pisarz/autor

Luhone - plebejusz

Cie - pochlebstwo/przymilanie

Rewe - pocisk

Tirue - początek

Naszme - podatek

Stanoiwi - podczas gdy

Rapature - poeta

Fumre - pogrzeb

Netome - polowanie

Sotome - łowy

Gete – pomoc

Sanis - pora

Inis - poruszony

Isebane - posąg

Ikuone – poseł

Rabne - powiedzenie

Ihare - powietrze/przestworze

Hare - powód

Renege - powtórzenie

Koktum - pożyteczny/korzystny

Nahan - późny

Guedone - praca

Irnaie – prawda

Irnanox - prawdziwy

Pretor – pretor

Zareeatie - prowincja

Dmotum - przeciwnik

Karan - przeciwny

Iwate - przepis

Hopolum - przerażający

Komundi - przesławny

Palate - przestrzeń/miejsce

Kogone - przeszkoda/bagaż

Dom – przydomek

Barbate - przyjaciel

Bertie - przyjaciółka

Exen – przykład

Tulpe - przykrość/przeprosiny

Fagose - przypadek/los

Kototome - przyzwyczajenie

Gine - ptak

Alaze - radość

Guedetore - robotnik

Patane - rok

Kumekode - rola

Kumutane – rolnik

Xeme - rozdział

Negelie - rozprawa/dysputa

Davune - rozłam

Erdenium - rozważny/ostrożny

Wlake - rów

Mundia - róża

Kepe - rynek

Tobane - rywalizacja/współzawodnictwo

Hulume - rzeka

Guedhale - rzemieślnik

Ismebe - sąsiad

Kandosii – serce

Diktome - siła/odwaga

Nahan - skąd

Jugime - skrzydło

Jorsorane - sława

Jorsor - sławny

Semuni - słodki

Raame - słońce

Xote – słowo

Savastus - słuszny / słuszność

Kandoatome - sprawiedliwość

Kandatom - sprawiedliwy

Sakir – sprytny / przebiegły

Kespate - spoiwo

Traszin - srebrny

Trase - srebro

Atigatu – starożytny / dawny

Atigame – starzec

Tajme - strach

Centerie – straż

Hadaar - surowy

Jos - swój

Paxage - syn

Alezar - szczęśliwy

Wigtu - szeroki

Hodmaxe - szkoła

Tiume - sztuka/widowisko

Hurure - śnieg

Ignum - środkowy

Whiti - światło/światłość

Blage - tablica

Not - także

Hekie - talent/zdolność

Wo – tam

Inergata - tarcza

Spekte - teatr

Na – to

Kalkat - tutaj

Urhubane - trąba

Owere - troska

Haggate - trud/praca

Haggam - trudny

Tribune – trybun

Oit - to

Kalore - tunika

Umbomo - tyle

Kun – tylko

Gudern - twardy

Otale - ucho

Tangata - uczciwy/sprawiedliwy/zacny

Naane - uczeń

Tikime - uczony/wykształcony

Iprom - ujęty/ogarnięty

Demogie - umowa

Palator - upadły

Demper - upomniany

Rowlokan - urodzajny

Statume - ustawa

Sagamhu - uważny

Epend - w dal/w końcu

Ilbe - wada/błąd

Duke - wał

Darasum – wieczność/wieczny

Clome – wiatr

Fatare - wiara

Centere - wiek

Magan - wielki

Sojan - wierny

Hande - wiersz/pieśń

Imlede/ Imilie - wieszcz/wieszczka

Wa - więc

Magte - większość

Jonne - wino

Jonnopalate - winnica

Agu - woda

Wornesandume – wojna

Kombate - wojownik

Ibertie - wolność

Xome - wosk

Kemigome - woźnica

Tyriator – wódz

Kartes - wróg

Doroim - wspaniały

Anton - wspólny

Beheken - wstrętny/znienawidzony

An – wszystko/wszyscy

Jega - wtedy/potem

Malama - wyborny/doskonały

Exposte - wygnanie

Kamodum - wymowny

Repade - wypoczynek

Hogom - wysoki

Fewere - wyspa

Nazan - z powrotem/przeciw

Unixo - zadowolony

Hamomor - zagrażający

Ludue - zajęcie

Tendente - założyciel

Gottum - zamknięty

Numon - zamożny/bogaty

Repelia – zaopatrzenie

Gastude - zapał

Kine - żywność

Reapane - zapas

Imax – zaproszony

Eno - zaraz

Tejode - zaszczyt/godność

Nota - zawsze

Piare - zazdrość/zawiść

Salbe - zbawienie/zdrowie

Urare - zboże

Fefer - zdolny

Lexe - ziemia

Ordon - zło

Gelewzane - złoto

Gelekam - złoty

Mosape - zmęczenie

Mosakam – zmęczony

Nokkite - zmierzch/wieczór

Omnigre - znak/hasło/wróżba

Pujmor - znany

Abolate - zniewaga

Dewedente - zniszczenie

Dewedekam - zniszczony

Kaipate – zwierzę

Blehar - zwrócony/skierowany

Kaupane - zwycięstwo

Korupagane - zwycięzca

Neiom - żaden

Emeguate - żeglarz

Baldapate - żelazo

Baldakam - żelazny

Weipe - żona/kobieta

Kore - życie

1 - Ra

2 - Bas

3 - Tot

4 - Tau

5 - Maat

6 - Tum

7 - Amon

8 - Dan

9 - Horo

0 - Nor

dziesiątki – „un” + numer

setki – „tin” + numer

Amak - tysiąc

Tomak – milion

Rozmówki i zwroty:

Ka’rta Tor – Grzeczne, uniwersalne powitanie(niezależnie od pory dnia)

K’hasa – proste Powitanie/Pożegnanie Gra’tua Kan - Grzeczne, uniwersalne pożegnanie(niezależnie od pory dnia) Ran EnPlatur - Dziękuję Ran EnKarKada - Nie rozumiem Moran Nawe Na Gabriel - Mam na imię Gabriel

Dera Nawe Mofan? - Jak masz na imię?

Derm Na EnGalsum? - Ile to kosztuje?

Dera EnWerrenum Nat „...“- Którędy do „...”?